جلسه سیزدهم درس بلاغت و صناعات ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

سلام و عرض ادب،امیدوارم که شاد و تندرست باشید دوستان عزیز،در خدمت شما هستم با ادامه درس فنون بلاغت و صناعات ادبی و ما یک مطالبی را درباره فصاحت کلمه و کلام براتون گفتیم،با آن توضیحات لازم اش،می رسیم به بخش بدیع،از کتاب یک بخشی هست تحت عنوان بدیع،دقیقا از صفحه ۳۷ شروع میشه،یک سری توضیحات مقدماتی داره،بخش مربوط به بدیع،درباره بدیع لفظی و بدیع معنوی صحبت‌هایی شده بعد وارد بخش تسجیع شده،ما از همین جا شروع می کنیم،یک توضیحاتی میدیم خدمت شما،امیدوارم که این توضیحات علاوه بر متن کتاب،مورد استفاده شما عزیزان باشه،خب! با تسجیع شروع می‌کنیم که حالا سجع به معنی آواز کبوتر هست که این آواز نظم و ترتیب و زیبایی خاص خودش رو داره،حالا اسمی هم که برای این صنعت انتخاب کردند بر اساس همین آواز کبوتر هست و مشخص هست دیگه نیاز به تعریف نداره یعنی دو کلمه که از نظر وزنی و موسیقایی بین شان یک هماهنگی و هارمونی وجود دارد به صورتی در کنار هم قرار بگیرند،یا قرینه هم قرار بگیرند،یا در شعر یا در نثر و همانطور که می دونید سجع سه نوع هست:

انواع سجع:

1. سجع متوازی
2. سجع متوازن
3. سجع مطرّف

جلسه نهم درس نظریه ها و نقد ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

افلاطون:

روشن است که داوری های اریستوفان و معاصران او غالبا صورت عملی داشته و بیشتر میتواند در مباحث عملی نقد مطرح باشد تا مباحث نظری و نظریه ادبی به همین سبب باید گفت که آراء نظری عام در نقد ادبی با افلاطون شروع شده است...

جلسه هفتم درس نظریه ها و نقد ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

ادامه درس قبل...

2.نقد ادبی در اثر اموی:

پس از روزگار خلفای راشدین و در عصر اموی به سبب رفاه حال و فراوانی نعمت و امنیتی که در قلمروی اسلامی پدید آمده بود نقد ادبی نیز در کنار رواج گسترده تر شعر و ادب رونق یافت نقد ادبی در عصر اموی در سه حوزه اصلی یعنی حجاز،عراق و شام رونق داشت و بنظر میرسد که غیر از این قلمروها در جای دیگری رواج نداشته است...

جلسه چهارم درس متون نظم 2 مثنوی معنوی

بخش ۹ - فرستادن پادشاه رسولان به سمرقند به آوردن زرگر

طبیب ماجرا را با شاه در میان گذاشت،حالا شاه قاصدهایی را به سمرقند میفرستد تا اون مرد زرگر را بیاورند.

شه فرستاد آن طرف یک دو رسول

حاذقان و کافیان بس عدول

حاذق به معنی عادل،کافی با کفایت،عدول،عادل،دادگر،شاه دو فرستاده ماهر با کفایت و عادل و درستکار را روانه سمرقند کرد.

تا سمرقند آمدند آن دو رسول

پیش آن زرگر شنگ فَضول

شنگ به معنای خوشحال،فضول به معنای صاحب هنر،صاحب فضل،آن دو فرستاده برای دیدن زرگرِ خوشحالِ صاحب هنر تا سمرقند آمدند.

کای لطیف استاد کامل معرفت

فاش اندر شهرها از تو صفت

گفتند که ای استاد کامل آگاه در تمام شهرها توصیف مهارت و هنر تو زبانزد همه است.

نَک فلان شه از برای زرگری

اختیارت کرد زیرا مهتری

اینک فلان شاه تو را برای زرگری برگزیده است زیرا تو از همه بهتر و ماهرتری...

جلسه چهارم درس مطالعات زبانی

بسم الله الرحمن الرحیم

با عرض سلام و ادب و احترام خدمت دوستان گرامی،در این جلسه که جلسه جبرانی است به علت اینکه دانشجویان نتوانستند در کلاس رسمی حضور پیدا بکنند،نگاهی خواهیم داشت به بررسی های زبانشناسی،در حوزه صنعت های بدیعی،خب! ما می دونیم که در علم بلاغت،سه شاخه مستقل وجود داره:

• معانی
• بیان
• بدیع

و میدونیم که بدیع دارای چه صنعت های ادبی هست و حالا بررسی هایی در حوزه زبان‌شناسی صورت گرفته که در واقع در خصوص مقوله بدیع،یعنی صنعت های ادبی حوزه علم بدیع را از جهت زبان شناسی،به صورتی کلی و مختصر در واقع بررسی می کنیم و یک طبقه ‌بندی نسبتاً متفاوت از صنعت‌های بدیعی می‌شود،در حوزه زبان شناسی،یعنی زبان شناسان در بررسی های خودشون از صنعت های ادبی علم بدیع،متوجه شدند که گاهی اوقات قُدَما برای صنعت های ادبی اصطلاح تراشی می کردند و گاهی اوقات عناوینی که برای هر مقوله زیبا شناختی مثل سجع یا جناس یا انواع جناس یا امثال این ها،عنوانی که برای صنعت انتخاب می‌کردند در واقع بگونه ای عنوان تراشی و اصطلاح تراشی است،اینه که زبان شناس ها این صنعت ها را جداگانه بررسی کردند و بر اساس ویژگی هایی که دارند یک تقسیم بندی و طبقه بندی دقیق تر و علمی تر از این صنعت ها ارائه کردند،خب! یکی از این دسته ها،در واقع صنعت هایی هستند که حاصل تکرار آواییست،صنعت هایی که حاصل تکرار آوایی کامل هستند،این دسته از صنعت ها،در واقع از طریق تکرار کامل یک صورت زبانی به وجود می آید،حالا من نمونه اش را براتون میخونم در شعر اخوان ثالث:

سلامم را تو پاسخ گوی،در بگشای،منم من،میهمان هر شبت،لولی وش مغموم،منم من،سنگ تیپا خورده ی رنجور،منم،دشنام پست آفرینش،نغمه ناجور...

جلسه پنجم درس سیر آراء و عقائد اسلامی

بسم الله الرحمن الرحیم

اَلْحَمدُللّهِ الّذی کَشَفَ لِأولیائِه بَواطِنَ مَلکوتِهِ، وَقَشَعَ لِأَصفیائِهِ سَرائرَ جبروتِهِ، وَأراقَ دَمَ المحبّینَ بِسَیفِ جَلالِه، وأذاقَ سِرَّ المشتاقینَ رَوْحَ وِصالِه هو الْمُحیی لِمَواتِ الْقُلوبِ بأنوارِ إدراکه، وَالمُنعِشُ لها بِراحَةِ رَوْحِ الْمَعْرِفَةِ بَنَشْرِ أسمائه وَالصَّلوةُ وَ السَّلَامُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ وَ عَلَى آلِهِ و أصحابه

از محضر خدای متعال،آرزوی قبولی طاعات،نیایش ها و ستایش های همه شما عزیزان را دارم...

جلسه چهارم درس سیر آراء و عقائد اسلامی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیم‏

الحَمدُ لِلَّهِ رَبِّ العالَمینَ وَ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ وَ عَلَى آلِهِ آلِ اللَّهِ

«اللّهُمَّ کُنْ لِوَلِیِّکَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلى آبائِهِ فی هذِهِ السّاعَةِ وَ فی کُلِّ ساعَةٍ وَلِیّاً وَ حافِظاً وَ قائِدا ‏وَ ناصِراً وَ دَلیلاً وَ عَیْناً حَتّى تُسْکِنَهُ أَرْضَک طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فیها طَویلاً»

خدمت شما عزیزان حاضر در کلاس،وقت بخیر عرض میکنم،بهترین درودها و سلام ها تقدیم شما باد...

و امّا بعد...

«الصَّوْم لِی وأَنا أَجْزی بِه»

درس خاقانی و نظامی

بسم الله الرحمن الرحیم

اوّل دفتر به نام ایزد دانا

صانع پروردگار حیّ توانا

اکبر و اعظم خدای عالم و آدم

صورت خوب آفرید و سیرت زیبا

از در بخشندگی و بنده نوازی

مرغ هوا را نصیب و ماهی دریا

سعدی از آن جا که فهم اوست سخن گفت

ور نه کمال تو وهم کی رسد آن جا

سلام و عرض ادب خدمت دانشجویان عزیز و گرامی،به کلاس خودتون خوش آمدید،ابتدائاً،ازابراز لطف همگی سپاسگزارم،همچنین وقت شما بخیر و خوشی باشد و درود و تحیات بنده نثار تک تک شما

من مقّدم بر هر چیز،آرزوی تندرستی و سلامتی دارم برای شما،همچنین عرض تبریک دارم به دو مناسبت،نخست فرا رسیدن ماه مبارک رمضان،ماه مهمانی خداوند،ماه تکامل و ساخته شدن،ماه رسیدن به پاکی ها و خوبی ها،آرزو دارم طاعاتتون مورد قبول درگاه حق واقع بشود و از محضر همگی التماس دعا دارم...

لینک به سایت گنجور...

جلسه سوم درس متون نظم 2 مثنوی معنوی

بسم الله الرحمن الرحیم

سلام

ان شاء الله که روز خوبی را پشت سر گذاشته باشید...

خب! هفته قبل تا بیت 77 تدریس شد ، داستان کنیزک و پادشاه بود

در ادامه،بیت 78 را خواهم گفت:

بخش ۴ - از خداوند ولی‌التوفیق در خواستن توفیق رعایت ادب در همه حالها و بیان کردن وخامت ضررهای بی‌ادبی:

 

از خدا جوییم توفیق ادب

بی‌ادب محروم گشت از لطف رب

از خداوند می خواهیم که به ما ادب بیاموزد زیرا کسی که ادب بندگی را مراعات نکند از لطف پروردگار محروم می ماند.