انتخاب واحد ترم دوم-مقطع کارشناسی ارشد رشته زبان و ادب فارسی

1. متون نثر 2 –جهانگشا و مرزبان نامه-دکتر سید محمد عطاء عظیمی
2. متون نظم 1 (شاهنامه)-دکتر خسرو محمودی
3. ساخت دستوری زبان فارسی-دکتر نسرین اسکندری
4. متون نظم و نثر عربی-دکتر کاوس رضایی
5. متون نثر 1-کشف المحجوب و رساله قشیریه-دکتر صادق فلاحی

جلسه دهم درس نظریه ها و نقد ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

صدق و کذب در شعر از نظر ارسطو:

جنبه ای از دیدگاه های ارسطو تلاش برای معتدل کردن نظریه افراط آمیز افلاطون در مساله صدق و کذب و نسبت کذب و خطا دادن به شاعران است افلاطون بر این باور بود که توان شاعر در تالیف شعر با توان انسان های دیگر در شرح و توصیف عقلانی از امور فرق می کند بعبارت دیگر توصیف شاعر از امور مبنای علمی ندارد و اساس رویارویی افلاطون با شعر نیز در همین است ارسطو معتقد است که معنای صدق و کذب در قلمروی شعر با آنچه در زندگی و یا در حوزه سایر هنرها وجود دارد متفاوت است...

جلسه نهم درس نظریه ها و نقد ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

افلاطون:

روشن است که داوری های اریستوفان و معاصران او غالبا صورت عملی داشته و بیشتر میتواند در مباحث عملی نقد مطرح باشد تا مباحث نظری و نظریه ادبی به همین سبب باید گفت که آراء نظری عام در نقد ادبی با افلاطون شروع شده است...

جلسه هشتم درس نظریه ها و نقد ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

ادامه نقد دوره عباسی:

قدامه بن جعفر منتقد برجسته دیگری در عصر عباسی است وی دو کتاب در نقد نثر و نظم تالیف کرد این دو اثر بیشتر در زمینه مسائل بلاغی است و به همین علت است که برخی پژوهشگران بر این اعتقادند که او در مباحث نظری نقد مطالب چندان مهمی مطرح نکرده است او با این احوال در تقدیم اصطلاحات بلاغی و بهره گیری از معیارهای بلاغت یونان بسیار تلاش کرد و علمای بزرگی مثل سکّاکی و سعد الدین تفتازانی و دیگران که پس از او آمدند از وی تاثیر بسیار گرفتند بنظر میرسد که در معیارهایی که برای بلاغت مطرح کرده بر آن بوده تا در شناخت و نقد شعر دانشی بنا نهد که به مدد آن بتوان شعر نیک را از بد تشخیص داد او در این کار خود از ارسطو و کتاب فن شعرش متاثر شده است نکته دیگر که جالب توجه است اینست که شعر را از مقوله اخلاق جدا دانسته است موضوع مشهور و پر دامنه مقایسه و موازنه ابوطمّام از جمله موضوعات حاشیه ای در جریان های انتقادی عصر عباسی است...

جلسه ششم درس نظریه ها و نقد ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

ادامه درس قبل...

3. نقد شاعران:

سهم قابل توجهی از دریافت های انتقادی در میراث ادبی فارسی متعلق به شاعرانی است که ضمن اشعار خود فوایدی انتقادی را در توصیف از شعر خویش و یا خرده گیری بر سروده های دیگران عرضه کرده اند نمونه های چنین نقدهایی در شعر فارسی بسیار است از کهن ترین موارد آن اشاره ای است که رودکی در قصیده مادر می را بکرد باید قربان به جنبه ای از شعر خود یعنی برخورداری از لفظ خوب و معنی آسان دارد و یا داوری شهید بلخی در خطاب به شاعری از معاصران خود که شعرش را بی بهره از لذت و حکمت داسته است و میرساند که حضور چنین مواردی از نظر شهید بلخی معیارهای ارزشمندی در شعر دانسته میشده است...

جلسه پنجم درس نظریه ها و نقد ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

ادامه درس قبل...

2. نقد ادیبان:

صرفنظر از تذکره ها آنچه در کتابهای معتبر ادبی دیگر آمده است نیز گویای آراء و دریافت های در نقد ادبی است و میتواند نشان دهنده جنبه هایی از تاملات انتقادی در میراث ادبی گذشته ما باشد و میتوان در این مورد به منابعی همچون: چهار مقاله،ترجمان البلاغه،المعجم بهارستان جامی و چند اثر دیگر اشاره کرد.

کتاب چهار مقاله:

آراء انتقادی نظامی عروضی مولف کتاب چهار مقاله در دو مقاله شاعری و دبیری شایسته توجه و اهمیت است اگرچه بسیاری از نکته های تاریخی و استنباط های ادبی نظامی خالی از اشکال نیست اما نکات متعدد انتقادی آنرا بصورت یکی از منابع قابل اعتنا در نقد گذشته در آورده است. آنچه نظامی در اولین بند مقاله شاعری آورده یکی از پر مغزترین دریافت های نظری قدما در نقد شعر است...

جلسه چهارم درس نظریه ها و نقد ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

ضرورت نقد ادبی:

هنگامی که سخن از ضرورت نقد ادبی به میان می آید ابتدا این سوال مطرح میشود که آیا ادبیات میتواند بدون نقد ادبی وجود داشته باشد و به کار خود ادامه دهد؟ پاسخ آنست که ادبیات میتواند بدون نقد ادبی نیز وجود داشته باشد. همچنانکه زبان میتواند بدون وجود دستور زبان موجودیت خود را حفظ کند. دلیل این سخن آنست که آثار ادبی مقدم بر نقد ادبی بوده اند و بخش عمده ای از آنچه بعنوان اصول نقد ادبی مطرح میشود برگرفته از خصوصیات و ویژگی های آثار ادبی است آنچه منتقد انجام می دهد...

جلسه سوم درس نظریه ها و نقد ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

ادامه جلسه قبل...

اهداف مورد نقد:

2. ارزیابی:

ارزیابی در نقد به مدد تجربه مندی های منتقد حاصل میشود و این کار تنها پس از دقت در آثار ادبی با تلاش فکری خلاق و بازگشت به تجربه های پیشین و مقایسه نمودهای ادبی با یکدیگر بدست می آید تطبیق ها و مقایسه های منتقد مدیون خوانده ها و یافته های پیشین اوست و چه بسا! منتقدی به مدد آثار معاصر یک اثر و یا نمونه های کهن تر به این مقایسه و ارزیابی دست بزند برای مثال در شعر فارسی مقایسه گشتاسب نامه دقیقی با شاهنامه فردوسی میتواند ارزیابی و قضاوت ما را درباره هر یک از این دو اثر تقویت بخشد باید توضیح داد که دقیقی از شاعران عصر سامانی است او اندکی پیش از فردوسی بنا به شرایط روزگار که گرایش به حماسه ها و جنبه های ملی را تقویت می کرد به نظم شاهنامه پرداخت و پس از سرودن بخشی از آن از دنیا رفت فردوسی مدت زمانی بعد در حدود هزار بیت از سروده های دقیقی را که درباره ظهور زرتشت و حکومت گشتاسب است در شاهنامه خود گنجاند و بدین ترتیب امکان مقایسه ای میان دو متن حماسی و ارزیابی آنها را فراهم ساخت نظم شاهنامه دقیقی بر اساس شاهنامه ابو منصوری که کاملترین شاهنامه منصور بوده است صورت گرفته و بی تردید سبک دقیقی هم در سرودن شاهنامه از کیفیت خوبی برخوردار است ولی میان سبک او و سبک فردوسی تفاوت بسیاری است درک این تفاوت و قضاوت درباره این دو اثر بر اساس مقایسه چند جانبه گویای آنست که...

جلسه دوم نظریه ها و نقد ادبی

بسم الله الرحمن الرحیم

نقد و انتقاد:

واژه نقد در زبان فارسی معانی متعددی دارد و از آن جمله است پول رایج پول نقد که در مقابل نسیه هست صره گزینی ارزیابی و سنجیدن به محک زدن خوب و بد چیزی را نشان دادن و بهترین راه برگزیدن

واژه نقد گاه مترادف با انتقاد بکار میرود ولی در عرف و کاربرد متداول زبان تفاوت محسوسی میان نقد و انتقاد به چشم می خورد یعنی انتقاد را غالبا در مفهوم بیان کاستی های یک چیز و خرده گیری از کاری یا کسی می آورند در حالیکه نقد را در چنین مفهومی بکار نمی گیرند و آنرا برای ارزیابی امور و آثار ذهنی،فکری،هنری و فرهنگی مورد استفاده قرار می دهند. گفتنی است که واژه انتقاد نیز گاه در مفهوم گسترده تر خود بکار می رود و در چنین حالتی مترادف با واژه نقد آورده می شود.

کسی را که به نقد یا انتقاد می پردازد ناقد یا منتقد می گویند و این دو واژه را غالبا مترادف یکدیگر بکار می برند.